”Bilim İnsanı” Terimi Çok da Eski Değilmiş: Neden 1834 Yılına Kadar Bilim İnsanlarına “Doğa Filozofu” Deniyordu?

Hiç düşündünüz mü, bugün hayatımızın her alanında etkisini hissettiğimiz bilim insanlarına, neden 1834 yılına kadar bu ünvan verilmemişti?

Yeterince merak ettiyseniz “bilim insanı” (scientist) kelimesinin nasıl doğduğunu anlatmaya başlayalım.

Bilim insanı (scientist) ünvanı 1834 yılında Cambridge Üniversitesi’nden tarihçi William Whewell tarafından ortaya atılıyor.

O yıla kadar bilimle uğraşan kişiler genellikle “doğa filozofu” (natural philosopher) veya “bilim adamı” (man of science) gibi terimlerle anılıyordu.

Ancak bu terimler, hızla gelişen bilimsel disiplinler arasında daha spesifik bir tanıma duyulan ihtiyacı tam olarak karşılayamıyordu.

Bilim dünyasında, özellikle de farklı disiplinlerin belirginleşmeye başladığı bir dönemde, Whewell, bu ihtiyaca cevap olarak “bilim insanı” (scientist) kelimesini önerdi.

Whewell, ekonomist, ateist gibi terimleri de bilim insanlarının ünvanı olarak kullanmayı düşünmüştü!

O dönemde, kimya ve fizik gibi alanlar hızla gelişiyor ve bu alanlarda çalışan kişiler daha belirgin bir ünvana ihtiyaç duymaya başlamıştı.

1840’lı yıllarda yazdığı kitabında bu terime daha da açıklık getirdi ve Whewell’in önerdiği bu yeni terim zamanla bilimi meslek edinmiş kişiler için kullanılacak bir ünvan hâline getirdi.

Bu yeni ünvan, bilim insanlarının artık kendilerini diğer meslek gruplarından daha net bir şekilde ayrılabilmelerini ve kendi kimliklerini daha iyi ifade edebilmelerini sağladı.

Whewell’in önerdiği “bilim insanı” ünvanı ilk başta hemen kabul görmemiş olsa da zamanla benimsenerek günümüzde evrensel olarak kullanılan bir ünvan olmayı başardı.